مطالعه اثرات قطب صنعتی مبارکه اصفهان بر توسعه کشاورزی منطقه

یکی از الگوهای توسعه منطقه ای ایجاد قطبهای صنعتی است . این الگو برگرفته از نظریة قطب رشد فرانسوا پرو بوده که معتقد است توسعه در همه جا و یکباره اتفاق نمی افتد. بلکه فرایند توسعه ابتدا در برخی نقاط یا قطب های رشد ایجاد و سپس به نواحی اطراف منتشر می شود. این تفکر در برنامه ها عمرانی چهارم و پنجم قبل از انقلاب مورد توجه قرار گرفت و در چند نقطه به اجراء درآمد و متعاقب آن شهرستان مبارکه نیز در دهة 1360، با احداث مجتمع بزرگ صنعتی به لیست قطب های توسعه اضافه شد. اما ایجاد و گسترش اینگونه صنایع بدون در نظر گرفتن اثرات آن بر ساختار اقتصادی و کشاورزی منطقه انجام گرفت ، بطوریکه بعد از گذشت حدود دو دهه تأثیرات عمیقی بر ساختار کشاورزی منطقه وارد آورده است . در این تحقیق که از نوع اکتشافی می باشد سعی شده است تا اثرات استقرار صنعت در این قطب بر وضعیت کشاورزی منطقه مبارکه مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور 151 نفر از کشاورزان ، از شش روستای منطقه با استفاده از نمونه گیری مطبق متناسب، به روش تصادفی انتخاب و اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه ای که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ در سطح 78/0 تأیید شده بود جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل عاملی و آزمون های من وایت نی و ویلکاکسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت مشخص شد که قطب صنعتی مبارکه علیرغم داشتن برخی اثرات مثبت بر کشاورزی منطقه ، اثرات منفی قابل توجهی نیز بهمراه داشته است . یافته های تحقیق نشان داد که طبق نظریه قطب رشد پرو اثرات واپس روی قطب صنعتی مبارکه بیشتر از اثرات پخش آن بوده است .